Tyle kontrowersji wokół glutenu, w które mimo znajomości tematu nie chce się osobiście zagłębiać. To czy coś komuś służy czy nie może być poddawane dyskusji jedynie na podstawie indywidualnego przypadku.

Chciałabym wyraźnie napisać, że unikanie glutenu w diecie w 100% jest niemożliwe. Styczność z tym białkiem mamy w zasadzie na każdym roku. Nie tylko spożywając produkty, w których gluten występuje naturalnie, np. mąka pszenna. Znajdziemy je także w kosmetykach, przyprawach, a nawet produktach naturalnie bezglutenowych jeśli są przetwarzane w miejscu, gdzie mają styczność z tym białkiem.

Także panika o to, że eliminacja glutenu w diecie wpłynie na niedobory czy wyjałowienie naszej flory jelitowej jest tak samo bezpodstawna jak eliminacja glutenu z diety osoby, która nie odczuwa żadnych objawów po jego spożyciu w ciemno, bez przeprowadzenia wcześniejszej diagnostyki.

Właśnie na tym chciałabym się dziś skupić – diagnostyka. Dywagować o tym czy jeść czy nie można wtedy kiedy mamy podstawy do dyskusji czyli BADANIA. Osobiście swoje badania wykonywałam w centrum EUROIMMUN DNA.

Diagnostyka celiakii

CELIAKIA to przewlekła choroba zapalna jelita cienkiego o podłożu immunologicznym. Występuje u osób genetycznie predysponowanych, u których spożycie glutenu prowadzi do uszkodzenia błony śluzowej jelita cienkiego. Choć często chorobę tę wykrywa się u dzieci do 5. roku życia, może ona ujawnić się w każdym wieku.

Aktualnie obowiązujące rekomendacje diagnostyczne w celiakii zostały opublikowane przez Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN) w styczniu 2012 r. Zakładają one kilkuetapową diagnostykę, na którą składają się badania serologiczne (tTG, EMA, DPG), histopatologiczne i genetyczne. Te ostatnie są szczególnie przydatne w szacowaniu ryzyka choroby w grupach wysoce zagrożonych celiakią. Badanie można zamówić online w sklepie EUROIMMUN DNA – LINK DO BADANIA

Geny odpowiedzialne za celiakię

Ryzyko zachorowania na celiakię mają osoby posiadające genotyp HLA-DQ2/DQ8. Występuje on u ok. 30% mieszkańców Europy, ale jedynie 3% z nich rozwinie nietolerancję glutenu. Dodatni wynik badania genetycznego w kierunku celiakii nie potwierdza rozpoznania choroby, ale przy wyniku ujemnym celiakię można wykluczyć z prawdopodobieństwem ponad 99%. W związku z tym badania te mają ogromne znaczenie w skryningu osób z tzw. grupy ryzyka – są to krewni pacjentów z celiakią – oraz u osób cierpiących na schorzenia często współwystępujące z chorobą trzewną (choroby genetyczne: zespół Downa, zespół Turnera, zespół Williamsa czy niedobór IgA, ale także schorzenia z grupy chorób autoagresyjnych: cukrzyca typu 1, autoimmunologiczne zapalenie wątroby czy tarczycy, opryszczkowate zapalenie skóry zwane chorobą Duhringa). Dodatni wynik badania genetycznego oznacza podwyższone ryzyko zachorowania i jest wskazaniem do regularnego monitoringu serologicznego, by wykryć potencjalną chorobę we wczesnym stadium.

Jeśli nie celiakia, to co?

Uważa się, że nawet 50% osób może odczuwać dolegliwości związane z nietolerancjami pokarmowymi. Nietolerancja pokarmowa (znana także jako nadwrażliwość na pokarmy, alergia pokarmowa IgE-niezależna, alergia typu III IgG-zależna) jest reakcją immunologiczną organizmu na alergeny pokarmowe. Zwykle jest ona skutkiem przewlekłej choroby zapalnej jelit, która powoduje ich zwiększoną przepuszczalność: nie do  końca strawione cząsteczki pokarmu przenikają przez ścianę jelita i w konsekwencji mają kontakt z krwią, do czego nie dochodzi w zdrowym organizmie. Układ odpornościowy uznaje składniki pokarmowe jako obce i wytwarza przeciwko nim przeciwciała IgG. Utworzone kompleksy immunologiczne mogą powodować różne objawy reakcji zapalnych.

Alergia czy nietolerancja?

Przy klasycznej alergii występują przeciwciała klasy IgE, a organizm reaguje natychmiast. Do objawów zaliczymy: swędzenie w obrębie jamy ustnej, pokrzywkę, obrzęk warg, twarzy, języka i gardła, a nawet niebezpieczny dla życia wstrząs anafilaktyczny. Objawy nietolerancji pojawiają się natomiast w różnym czasie, często dopiero po kilku dniach od spożycia pokarmu.

OBJAWY NIETOLERANCJI POKARMOWEJ
Układ pokarmowy	Układ nerwowy	Układ ruchu	Skóra
niewyjaśnione bóle brzucha zespół jelita nadwrażliwego biegunki zaparcia nudności skurcze brzucha nieuzasadniony przyrost lub utrata wagi wzdęcia gazy przelewanie	nawracające bóle głowy migreny depresja zespół chronicznego zmęczenia ospałość	artretyzm przewlekłe bóle stawów	trądzik wysypki łuszczyca egzema atopowe zapalenie skóry

Panele zawierające 108 lub 216 składników pokarmowych znajdziesz na – LINK DO BADANIA NIETOLERANCJI POKARMOWYCH

Jak odczytać wynik badania?

Na wyniku badania składniki pokarmowe podzielone są na grupy produktów. Jednocześnie wynik zawiera listę przebadanych składników uszeregowanych w 5-stopniowej skali od wywołujących najsilniejszą reakcję do produktów z brakiem reakcji: silna i bardzo silna reakcja immunologiczna to stopnień 3 i 4, stopień 2 wskazuje na średnią reakcję, a stopień 0 i 1 oznacza, że przeciwciała pojawiły się tylko w bardzo niewielkich ilościach lub wcale. Wyniki testu nie stanowią pełnej diagnozy.

 

Interpretację wyniku należy zawsze łączyć z objawami oraz skonsultować się ze specjalistą dietetykiem, który pomoże ułożyć zbilansowaną dietę eliminacyjną.

Tu jeszcze ilustracja podsumowująca możliwe objawy celiakii. Oczywiście nie zawsze są one specyficzne. Dlatego jeśli mamy wątpliwości co do działania naszego układu pokarmowego BADAJMY. Nie eliminujmy w ciemno, nie podejmujmy działań na własną rękę. Badania nie są drogie, wykonywane raz w życiu, a diagnoza może być zdecydowanie pomocna w dalszym postępowaniu dietetycznym.